استفاده از روش میکرواستخراج ماِیع – مایع پخشی جهت پیش‏تغلیظ و اندازه‏گیری برخی از کاتیون‏های فلزی و بهینه‏سازی عوامل موثر در استخراج کادمیوم با استفاده از طرح آماری آزمایش

در این پایان‏نامه امکان استفاده از روش میکرواستخراج مایع - مایع پخشی بر پایه مایعات یونی برای جداسازی و پیش‏تغلیظ مقادیر کم یون‏های کادمیوم، سرب، روی، کبالت، منگنز، مس، نقره و نیکل در نمونه‏های آبی و اندازه‏گیری آن‏ها بوسیله اسپکترومتر جذب اتمی شعله‏ای در قالب 3 پروژه مورد بررسی و تحقیق قرار گرفت. در پروژه اول از روش میکرواستخراج مایع - مایع پخشی بر پایه مایعات یونی برای جداسازی و پیش‏تغلیظ مقادیر کم یون کادمیوم در نمونه‏های آبی استفاده شد. جهت امکان استخراج یون کادمیوم و تبدیل آن به یک گونه هیدروفوب از لیگاند 2- ( 5- برومو- 2 - پیریدیل آزو) - 5- (دی اتیل آمینو) فنل استفاده گردید. پارامترهای موثر بر استخراج از قبیل ph، غلظت لیگاند، حجم حلال استخراج‏کننده، نوع و حجم حلال پخش‏کننده، زمان استخراج، اثر نمک و سرعت سانتریفیوژ مورد بررسی قرار گرفته و بهینه شدند. تحت شرایط بهینه فاکتور تغلیظ 100، حد تشخیص 4/0 میکروگرم بر میلی‏لیتر و محدوده خطی 60 - 1 میکروگرم بر لیتر تنها با پیش‏تغلیظ 10 میلی‏لیتر نمونه بدست آمد. در دومین پروژه امکان استفاده از روش طرح آماری آزمایش برای پیش‏تغلیظ و جداسازی مقادیر کم یون کادمیوم توسط روش میکرواستخراج مایع - مایع پخشی بر پایه مایعات یونی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. برای این منظور در مرحله اول از طرح آماری پلاکت – بورمن جهت تعیین تأثیرگذارترین پارامترها بر استخراج، از میان 7 پارامتر شامل ph، غلظت لیگاند، مقدار حلال استخراج‏کننده، حجم حلال پخش‏کننده، زمان استخراج، اثر نمک و سرعت سانتریفیوژ استفاده شد. با توجه به نتایج بدست آمده، ph، غلظت لیگاند و مقدار مایع یونی به عنوان موثرترین پارامترها شناخته شدند. در مرحله دوم از طرح آماری باکس – بنکن جهت بهینه‏سازی فاکتورهای اصلی استفاده شد و این فاکتورها در 3 سطح مورد بررسی قرار گرفتند و بهینه گردیدند و نیز یک مدل ریاضی مناسب برای استخراج یون کادمیوم پیشنهاد گردید. در پروژه سوم از روش میکرواستخراج مایع - مایع پخشی بر پایه مایعات یونی برای جداسازی و پیش‏تغلیظ مقادیر کم یون‏های سرب، روی، کبالت، منگنز، مس، نقره و نیکل در نمونه‏های آبی استفاده شد. تحت شرایط بهینه به ترتیب حد تشخیص‏های 3/3، 7/0، 9/0، 5/0، 3/0، 6/0 و2/0 میکروگرم بر لیتر و محدوده‏های خطی 500 – 13، 100 – 1، 350 – 5، 200 – 3، 200 – 3، 300 – 3 و 300 – 1 میکروگرم بر لیتر برای سرب، روی، کبالت، منگنز، مس، نقره و نیکل و فاکتور تغلیظ 75 با پیش‏تغلیظ 50 میلی‏لیتر نمونه برای تمام کاتیون‏ها بدست آمد.